Friday, December 22, 2017

Salman Khan’s ‘Tiger Zinda Hai’ faces Valmiki wrath




  • Salman’s new film ‘Tiger Zinda Hai’ landed in trouble over his alleged derogatory remark, made against a particular caste while promoting the movie on a TV show.
  • Members of the Valmiki community staged protests across Rajasthan, Gujarat and UP, demanding an apology from the actor.
  • Later in the day, an FIR was filed against Khan and Shilpa Shetty at a police station in Churu.


NEW DELHI: Actor Salman Khan's new film
'Tiger Zinda Hai', released on Friday, landed in trouble over his alleged derogatory remark, made against a particular caste while promoting the movie on a TV show. Members of the Valmikicommunity staged protests across Rajasthan, Gujarat and Uttar Pradesh and several other states throughout the day, demanding an apology from the actor.
In Rajasthan, Valmiki members burnt posters of the movie and vandalised theaters in Jaipur, Jodhpur and Kota.
Scores of protestors were detained in Jaipur while they were burning posters of the movie, tying garlands made of shoes on cutouts of the film and raising slogans. Similar scenes were witnessed in other parts of the state including Bikaner, Ajmer and Alwar where a bonfire was made of the movie's posters.

Salman Khan had allegedly used the word 'bhangi' while referring to his dancing skills during the film's promotion, while Shilpa Shetty used the word to describe how she looks at home. Valmiki is made up of a cluster of dalit communities — a few of whom are Bhangi, Mehtar, Chuhra, Lal Beghi and Halalkhor.

Later in the day, an FIR was filed against Khan and Shilpa Shetty at a police station in Churu.

"The FIR has been registered under Prevention of Atrocities Act... We also have included Section 153 A (promoting enmity between different group) of IPC," Churu SP Rahul Bharat said. In Kota, a mob of about 30 protestors stormed into a mall and vandalised a cinema hall where the movie was being screened. Police detained two protestors.

सीटी सफारी चलाउन नदिने सरकारको सर्कुलर !

ई–रिक्सा हटाउन खोज्दा इटहरीमा आन्दोलन


भारतीय नाकाबन्दीको समयमा पेट्रोल र डिजेल अभाव भएका बेला भित्रिएका इलेक्ट्रोनिक रिक्सा राजमार्गबाट हटाउन पूर्वक्षेत्रीय ट्राफिक प्रहरी कार्यालयले अभियान थालेपछि इटहरीका सफारी चालकहरु आन्दोलित भएका छन् ।
‘सीटी सफारी’ भनिने इ–रिक्सालाई राजमार्गबाट हटाउन पूर्वक्षेत्रीय ट्राफिक प्रहरी कार्यालयले बिहीबार इटहरीमा सर्वपक्षीय भेला गराएर यस्तो निर्णय सार्वजनिक गरेको हो ।
सरकारी अधिकारीहरुका अनुसार यातायात व्यवस्था विभागले मुख्य राजमार्गमा ब्याट्रीबाट चल्ने सीटी सफारीहरु गुड्न नदिनू भन्ने सर्कुलर पठाएपछि इटहरीबाट ई–रिक्सा हटाउने अभियान सुरु गरिएको हो ।
सफारी हटाउने सर्वपक्षीय छलफलमा यातायात व्यवस्था विभाग, जिल्ला प्रशासन कार्यालय सुनसरी, इटहरी उपमहानगरपालिका, नागरिक समाज र राजनीतिक दलहरुका प्रतिनिधिहरु सहभागी थिए ।
सफारीले दुर्घटना बढाएको र धेरै चालकहरुसँग अनुमतिपत्र पनि नभएको निश्कर्ष निकाल्दै यस्तो निर्णय भएको हो ।
सर्वपक्षीय भेलामा सफारीले दुर्घटना बढाएको र एक बर्षमा १९ जना सफारी चालकहरु कारागार चलान भएको तथ्य प्रस्तुत गरिएको थियो ।
पूर्व क्षेत्रीय ट्राफिक प्रहरी कार्यालयका एसपी राजकुमार लम्सालले सफारी हटाउन बिषेश पहल सुरु गरिएको जानकारी दिए ।
चालकले राजमार्ग अवरोध गरेपछि प्रहरी हस्तक्षेप
शुक्रबारदेखि लागु हुने गरी गरिएको निर्णयको विरोधमा सफारी चालकहरुले बिहीबारदेखि नै इटहरीको सडकमा सफारी तेस्र्याएर बिरोध जनाएका छन् । शुक्रबार पनि जारी बिरोधमा भने प्रहरीले बल प्रयोग गरेर सफारी चालकहरुको जामलाई हटाएको छ ।
इटहरीको मुख्य चौकमा सफारी चालकहरुको अवरोध हटाउन प्रहरीले ६ राउण्ड अश्रुग्याससमेत प्रहार ग¥यो ।
प्रदर्शनकारीका नेता गणेश कार्कीसहित दुई जनालाई प्रहरीले नियन्त्रणमा समेत लिएको इलाका प्रहरी इटहरीका डीएसपी सञ्जय राउतले जानकारी दिए । सडकमा एम्बुलेन्स चल्नसमेत नदिइएपछि प्रदर्शनकारीलाई हटाउन सामान्य बल प्रयोग गरिएको राउतले बताए ।
चालक भन्छन्– बजाजका अटो हाल्न सफारी हटाइएको हो
राजमार्गमा दुर्घटना गराएको र धेरै सफारी चालकहरुको लाइसेन्स नभएको भन्दै सफारी निशेध गर्नुमा बजाजको अटो हाल्ने षडयन्त्रले काम गरेको सफारी चालकहरुको आरोप छ ।
‘दुर्घटना त मोटरसाइकलले पनि गर्छन् । धेरै मोटरसाइकलहरु पनि लाइसेन्सबिनै कुदेका छन्’, इटहरीका सफारी चालक बिमल राई भन्छन्, ‘तर सफारीलाई मात्रै नियोजितरुपमा हटाइएको छ, यो सबै भारतीय कम्पनी (बजाज) का नयाँ तीन पांग्रे सवारी हाल्न चालिएको कदम हो ।’
चालक अधिकारीले नाकाबन्दीका बेलामा सहजरुपमा सडकमा चल्न दिइएका सफारीलाई आर्थिक चलखेलका आधारमा आयात र दर्तामा कुनै कडा नगरिएको बताए ।
बजाजका साढे पाँच लाखको दाममा खुद्रा मुल्यमा पाइने अटो हुल्नलाई तीन लाखमै आउने सफारीहरु हटाउन लागिएको चालकहरुको अरोप छ ।
‘पहिले पनि जथाभावी सफारी सडकमा गुडाउन आर्थिक चलखेल नै भएको थियो’, आफूले पैसा खुवाएरै सफारी दर्ता गराएको बताउने चालक दिनेश चौधरी भन्छन, ‘अब सफारी हटाएर बजाजका अटो बेच्नलाई यसो गरिएको हो ।’
सस्ता विद्युतीय सफारीका कारण महंगो डिजलबाट चल्ने बजाज अटोको व्यापार सुकेपछि यस्तो निर्णय गरिएको चालकहरुको आरोप छ । नाकाबन्दीका बेला ‘सञ्जीवनी’ बनेका विद्युतीय सफारीहरु हटाएर डिजेल पेट्रोलबाट चल्ने तीन पांग्रे हाल्न राम्रो नभएको सफारी चालकहरुको तर्क छ ।
लाइसेन्स समयमा नखुलाएका कारण धेरै सफारी चालकहरुको लाइसेन्स नभएको सफारी चालक धनबहादुर कार्की बताउँछन् । उनी भन्छन्– ‘लाइसेन्स नभएकालाई मात्रै कुदाउन नदिएर भएकालाई चाहिँ दिनुपर्नेमा राजमार्गमा सबै सफारी निषेध गर्नुमा बजाजको अटो हाल्ने मनसाय नै देखिन्छ ।’
‘सफारीलाई निषेध हैन, नियन्त्रण गर्नुपर्छ’
कोशी अञ्चल यातायात व्यवस्था कार्यालयको सवारी शाखामा २ हजार बढी सफारीहरु इटहरी क्षेत्रमा दर्ता भएको कर्मचारीहरु बताँउछन । तर, इटहरीका ४ सय सफारी चालकहरुले मात्रै लाइसेन्स लिएको कोशी अञ्चल यातायात व्यवस्था कार्यालयको लाइसेन्स शाखाका कार्यालय प्रमुख श्याम सिंह बताउँछन् ।
पूर्वी तराईका भित्री सहरमा सफारी चलाउन मुख्य राजमार्ग छुनैपर्ने हुन्छ तर राजमार्गमा सफारी निशेध गरेपछि सफरी स्वतः हट्ने चालकहरुको दुःखेसो छ ।
वैदेशिक रोजगारी छाडेर केही लाखको लगानीमा आत्मनिर्भर हुनेहरु सफारीको विस्थापनबाट पीडित हुने चालकहरुको भनाइ छ । ‘सवारी चालकहरुलाई रोक्नु अगाडि दर्ता र आयातचाहिँ रोक्नुपर्ने हो’, सफारी चालक प्रमोद चौधरी भन्छन्, ‘तर यहाँ त सफारी डिलरलाई फाइदा र यातायात व्यवस्था कार्यालयलाई राजस्वमा फाइदा पु¥याएर हामी मजदुरहरुलाई मार्ने काम भयो ।’
यसअघि सरकारले पाइडलवाला रिक्सा चलाउन नपाउने भन्दै इ–रिक्सा मात्रै चलाउन उर्दी गरेपछि इटहरीका कैयौं रिक्सा चालकहरु विस्थापित भएका थिए । सफारी किन्न सक्नेहरुको मात्रै रोजीरोटी बचेको थियो । अब सफारी चालकहरु पनि विस्थापित हुने चिन्तामा छन् ।
विभागको निर्देशन पालना गरेका हौं– ट्राफिक
यता पूर्वक्षेत्रीय ट्राफिक प्रहरी कार्यालय इटहरीका एसपी राजकुमार लम्साल भने आफूहरुले यातायात व्यवस्था विभागको निर्णय कार्यान्वयन गरेको बताउँछन् ।
‘यातायता व्यवस्था विभागले दिएको विद्युतीय रिक्सालाई राजमार्गका मुख्य सडकमा कुद्न नदिने निर्देशन बमोजिम यस्तो गरिएको हो’, एसपी लम्सालले टेलिफोन सम्वादमा भने, ‘विद्युतीय रिक्साहरु मुख्य राजमार्गभित्र मात्रै चल्न पाउने नियमबमोजिम राजमार्गमा निषेध गर्ने निर्णय गरिएको हो ।’
राजमार्गमा चल्न नदिने भए किन अटो वा टेम्पोजस्तै दर्ता र लाइसेन्स दिइएको त भन्ने प्रश्नमा एसपी लम्सालले भने– ‘यो प्रश्न मलाई हैन, यातायात कार्यालयलाई सोध्नुस् ।’

उपन्यास कैलीः आन्टी, हाम्रो परिवार बिगारेर के पाउनुभो ?



त्यो रातमा मायाको मातमा लामो समय हराइसकेपछि हामी गफिन थाल्यौँ । पढाइ सकेर अर्को कुनै देश घुम्न जाने कुरा भयो । मैले पेरिसको कुरा निकाल्दै आमाको कुरा गरेँ । दीपले आमालाई धेरै माया गर्दाे रहेछ । उसले आमाको बारेमा कुनै नराम्रो कुरा गरेन । मैले मामूको कुरा पनि गरेँ । मामूको राम्रो कुराहरू मात्र दीपलाई सुनाइरहेँ । दीप केही नबोली सुनिरह्यो । उसले मलाई धेरै बेरसम्म बोल्न दिइरह्यो । मैले दीपबाट सबैकुरा जान्नका लागि नै मामूको राम्रो कुराहरू भनिरहेकी थेँ । उसले कुनै प्रतिक्रिया जनाएन, त्यसपछि मैले आमाकै गल्ती देखाउन थाले ।
जब मैले आमालाई नराम्रो र मामूलाई राम्रो साबित गर्न खोजेँ तब भने दीपको बोली फुट्यो । ऊ केही बोल्न खोज्दै रोकिँदै गरिरह्यो । सायद उसले सबैकुरा मलाई भनिहाल्न आवश्यक ठानेन होला तर उसले रोक्न पनि सकिरहेको थेन । मैले फेरि आमाले छाडेर जान हुन्थेन आमाकै गल्ती हो भन्ने खालका कुरा गरेँ । मेरो त्यस्तो कुरा सुनेर ऊ आवेशमा आएर यसरी अतीतको यथार्थ पोख्न थाल्यो—
‘म नजन्मँदैको कुरा हो, मेरो हजुरबुबा र हजुरमुमा पेरिसमा बिजनेस गर्नुहुन्थ्यो । बाबा सत्र वर्षको हुँदा उहाँहरू दुवैजना बित्नुभएको रे ! एकजना फुपू पनि हुनुहुन्थ्यो रे, उहाँ त झन् सानैमा बित्नुभएको रहेछ । हजुरबुबाको बिजनेस बाबाले सम्हाल्न थाल्नुभएछ । उहाँले निकै दुःख गरेर राम्रो प्रगति पनि गर्नु भएछ । बिजनेसबाट राम्रो आम्दानी हुन थालेछ । त्यसपछि बाबाको आमासँग भेट भएछ । आमा बाबाकै पसलबाट सामान लगेर व्यापार गर्नुहुँदो रैछ । यसै क्रममा बाबासँग लभ परेछ । तिम्रो र मेरो जस्तै ।
एक वर्षसम्म उहाँहरूको लभ परेछ । त्यसपछि आमा र बाबाले बिहा गर्नुभएछ । अनि आमाको पसल बेचेर उहाँहरु सङ्गै बस्न थाल्नु भएछ । त्यसपछिका दिनहरू धेरै रमाइला थे भनेर आमा कुरा गर्नुहुन्थ्यो । दुवैजनाको गहिरो माया थियो रे । कुनै पल पनि नछुट्टी दुवैजना सङ्गै बस्नु हुँदोरहेछ । बिजनेस पनि फस्टाउँदै गएछ ।
त्यसै क्रममा आमा र बाबाको मायाको चिनो बनेर म पनि यस धर्तीमा आएँ । आमा र बाबाले मलाई स्याहार्ने फुुर्सदै पाउनु भएन । म अलि ठूलो भएपछि उहाँहरूले मलाई होस्टेलमा राख्दिनुभो र उहाँहरू बिजनेसमै व्यस्त हुनुभो । उहाँहरूलाई मलाई भेट्न आउने फुर्सद नि हुन्थेन, महिनामा एक चोटी मात्र आउनुहुन्थ्यो । म ठूलो हुँदै गएँ । उहाँहरूले मलाई कहिल्यै पसलमा राख्नु भएन । मलाई पढ्न भनेर सधैँ स्वतन्त्र छाडिदिनुभो ।
धेरै स्वतन्त्रता पाएपछि र त्यसको सही सदुपयोग भएन भने मान्छे नराम्रो बाटोमा तानिँदो रैछ । बिस्तारै मलाई चुरोट, तास, रक्सी र स्नुकरको नशा लाग्यो । म पढाइमा भन्दा साथीहरूसँग त्यतै रमाउन थाले । रमाइलोमा मेरो धेरै समय बित्यो । कहिल्यै पैसाको खाँचो पनि परेन । सायद त्यसैले होला मलाई घरको कुनै मतलवै भएन ।
एकदिन बाबाले मसँग व्यापार अमेरिकातिर सार्न लागेको कुरा गर्नुभो । आमा र बाबाको सल्लाह भैसकेको रैछ । हाम्रो घरमा प्रायः जसो आइराख्ने आन्टीले अमेरिका व्यापार सार्ने सल्लाह दिनु भ’को रैछ । सबै जनालाई अमेरिका जाने चाहना भएको हुनाले व्यापार सार्ने सहमति भो ।
आन्टीले अमेरिकामा सबै बन्दोवस्त मिलाइदिने हुनुभो । उहाँले अमेरिकामा केही परेमा वा व्यापार नचलेमा सबै जिम्मा लिने हुनुभो । आमाको पनि अमेरिका आउने मनथियो । बाबाको पनि अमेरिका बस्ने चाहना । मलाई पनि ठीकै लाग्यो । मैले पनि सहमति जनाएँ । त्यसपछि पसल बन्द गरेर हामी कुम्लो कुटुरो बोकेर अमेरिका स¥यौँ । पुर्खाको नासो मासेर जान मन नलागेर होला बाबाले पेरिसको केही बेच्नु भएन । पछि केही समस्या परेमा फर्कने ठाउँ राख्नुभो ।
त्यसरी पेरिसको घर, जमीन र पसल त्यत्तिकै छाडेर हामी सबै अमेरिका स¥यौँ । आन्टी अमेरिकाको टेक्सस्मा बस्नुहुँदो रैछ । आन्टीको निकै ठूलो पसल रैछ । बाबाले आन्टीसँग त्यो पसल किन्नुभो । त्यसपछि हामी पसल चलाउन थाल्यौँ ।
केही महिनापछि आन्टीले एउटा कलेज खोल्नुभो । जुन कलेजमा अहिले हामी पढ्दैछौँ । कलेजमा आन्टीको एकलौटि लगानी थ्यो । आन्टी पनि एक्ली नै हुनुहुन्थ्यो । उहाँको परिवार कोही थेन । त्यसैले होला हामीलाई आफ्नै परिवार जस्तै मान्नुहुन्थ्यो । मलाई पनि आफ्नै आन्टी जस्तो लाग्थ्यो । हाम्रो आवतजावत बाक्लै हुन्थ्यो । प्रायः हामी सँगै नै बस्थ्यौँ ।
हाम्रो पसल राम्रै चलिरहेको थियो । आन्टीले चलाउँदा भन्दा राम्रो चल्न थालेको थ्यो । उता आन्टीको कलेज पनि राम्रोसँग चल्न थाल्यो । विद्यार्थीको धेरै नै चाप बढ्यो ।
आन्टीलाई एक्लै कलेज चलाउन हम्मेहम्मे पर्‍यो । त्यसपछि बाबा, आमा र आन्टीको सरसल्लाह र सहमतिमा पसल बेच्ने निर्णय भो । पसल बेचेर बाबाले सबै पैसा आन्टीकै कलेजमा लगानी गर्नुभो ।
आन्टी पनि हामीसँगै बस्न थाल्नुभो । बाबा र आन्टी कलेज सम्हाल्नुहुन्थ्यो । त्यसपछिका दिनमा आमाको खासै काम भएन । उता बाबा र आन्टीको कहिल्यै फुर्सद भएन । म पनि आफ्नै कलेजमा पढ्न थालेँ । कलेज असाध्यै चल्यो । कमाई सोचेभन्दा चौबर भो । त्यसरी हाम्रो बिजनेस दोकानबाट कलेजमा पुग्यो । सबैथोक राम्रै चलिराथ्यो । बाबा र आन्टीले धेरै मेहनत गर्नु भ’को थ्यो ।
समयको रफ्तारसँगै हामी दौडिरहेका थ्यौँ । घरमा बसिरहन आमालाई अल्छि लागेछ क्यार ! एकदिन मलाई बाहिर जाम भन्नुभो । आमा र म बाहिर घुम्न निस्कियौँ । आमाले कलेज जाने मन गर्नुभो । बाबा र आन्टी पनि कलेजमै होलान् सँगै आउनुपर्छ भनेर हामी कलेज गयौँ तर बाबा र आन्टीलाई हामीले कलेजमा भेटेनौँ । कलेका स्टाफहरू बाबा र आन्टीकै कुरा गरेर बसिरहेका रहेछन् । उनीहरूको कुरा सुनेर आमाले नरमाइलो मान्नुभो । मलाई पनि नराम्रो लाग्यो ।
बिस्तारै बाबा र आन्टीको चक्कर चलेको कुरा सबैलाई थाहा हुँदै गयो । उहाँहरूको कलेजबाट हराउने र घर ढिलो आउने क्रम चल्दै गयो । त्यति हुँदा पनि आमा केही बोल्नु भ’को थेन । केही थाहा नभएझैँ गरी आफ्नो काम गरी रहनुभो । आन्टी लाजै नमानी हाम्रै अगाडि बाबासँग मस्केर हिँड्न थाल्नुभो । आन्टी र बाबा बिहान सँगै एउटै गाडीमा कलेज जानुहुन्थ्यो । म पनि सँगसँगै जान्थे तर फरक गाडीमा । आमा दिनभरी घरमा एक्लै बस्नुहुन्थ्यो । दिन प्रतिदिन बाबा र आन्टी ढिलो–ढिलो घर आउन थाल्नुभो । कत्ति दिन त घरै आउनुहुन्नथ्यो ।
पहिले–पहिले दिनमा पनि आक्कल झुक्कल घर आएर आमाले बनाएको खाजा खाएर जाने बाबा, पछि–पछि रातमा पनि आक्कल झुक्कल मात्र घर आउन थाल्नुभो । बाबाको लीला देखेर मलाई नि चिन्ता लाइरहन्थ्यो । आमा त झन् बिचरा आँसुमै डुबेर बस्नु भाथ्यो ।
पैसा धेरै भएपछि मान्छे मात्तिन्छ भन्थे हो रैछ । म आफ्नै बाबा पैसाले मात्तिएको हेरिरहँे । पैसा कहाँ राखूँ र के गरूँ भएपछि बाबाको बासै रिसोर्टतिर हुन थाल्यो । झुपडीमा आउनै छोड्नुभो ।
त्यसपछि आन्टी र बाबाले जग्गा किनेर ठूलो महल बनाउन थाल्नुभो । आमा र मैले त अब अर्काे कलेज खोल्न लाग्या होलान् भन्ने सोच्याँै तर हैन रैछ । त्यो महल त हामी आफैँ बस्नको लागि बनाउनु भा रैछ । ठूलो र सुविधा सम्पन्न घर बनाउने रे भन्ने हल्ला त चलेको थ्यो । नभन्दै तीन तलाको सुविधा सम्पन्न रिसोर्ट जस्तो कलात्मक घर बन्यो । घर अगाडि स्विमिङ्ग पूल, साना साना कटेज, मसाज सेन्टर, तास, पोकर र ज्याकपट खेल्ने ठाउँ, रक्सी र चुरोट खाने बेग्लै हल, स्न्याक्स हल, डिनर हल सबै छुट्टा छुट्टै । फाइभ स्टार होटल जस्तो घर तयार भो । हामी सबै जना स¥यौँ । त्यही घरमा अहिले तिमी पनि बस्दै छ्यौ ।
नयाँ घरमा सरेपछि घरको वातावरण पुरानो घरको जस्तो रहेन । आमाले पकाको खाना खान पाइनँ छोडो । जस्तो खाना खान मन लाग्छ त्यस्तै तयार हुन थाल्यो । रेष्टुरेन्टमा जस्तै आइटम आइटमका खाना तयार हुन थाले । कुक, वेटर, डान्सर सबै घरभरि हुन थाले ।
हामीले यस्तो दिन आउला भनेर कहिल्यै कल्पनासम्म पनि गरेका थेनौँ । जीवनमा कल्पना नगरेका पनि धेरै कुरा हुँदा रहेछन् । आन्टीले पनि बाबासँग लागेर यस्तो लीला देखाउनु होला भन्ने हामीले कल्पना गरेका थेनौँ । हुन त रगतको नाता हैन, साथीको नाताबाट जोडिएर आफन्त बनेको मान्छे । यहाँ आफ्नैको त भर हुँदैन पैसाको बलमा जोडिएको सम्बन्धको के भर ! आमा धेरै सोझी हुनुहुन्छ । छिट्टै विश्वास गरिहाल्नु हुन्छ । त्यसैले गर्दा आज आमालाई यत्रो घात परेको छ । बिचरा एक्लै हुनुहुन्छ ।
दिनदिनै बाबाले आमालाई नराम्रो व्यवहार गर्न थाल्नुभो । उता आन्टीलाई भने सधैँ राम्रो व्यवहार गर्नु हुन्थ्यो । ती सबै घटना टुलुटुलु हेरेर बस्नु सिवाय मैले पनि केही गर्न सकिनँ । त्यसैले म पनि प्रायः नशामै रमाउन थालेँ ।
त्यति सुविधा सम्पन्न रिसोर्ट हुँदा पनि बाबा प्रायः घरै आउनुहुन्नथ्यो । घरमा आउँदा पनि रक्सीकै तालमा आउने र आमासँग झगडा गर्ने गर्नुहुन्थ्यो । हुँदा हुँदै आमालाई हात हाल्ने र पिट्नेसम्मको काम गर्न थाल्नुभो । आन्टी सबै नाटक हेरेरै बस्ने, केही नबोल्ने । यसरी बाबा र आमा दुवैजना आन्टीको जालमा पर्नुभो ।
घर, घरजस्तो नभएर डान्सबार र मसाज सेन्टर जस्तो बन्यो । घरमा नयाँ–नयाँ केटीहरू देखिन थाले । बाबालाई आमा र आन्टीले पनि पुगेन अनि आमाकै अगाडि केटीहरूसँग रासलीला देखाउन थाल्नु भो । आमा एकवर्ष जति त बाबाको त्यो चर्तिकला हेरेरै बस्नु भो । त्यसपछि एक दिन म घरमा नभएको मौका पारेर आमा त्यो घर छाडेर पेरिस जानुभ’को हो । आमाले त्यसरी अमेरिका त्याग्नु भो । कहिलेकाहीँ तीन चार महिनामा आमा मलाई भेट्न भनेर आउनु हुन्थ्यो, अनि केही दिन बसेर जानुहुन्थ्यो । आमाले बाबालाई धेरै चोटि सम्झाउने कोसिस गर्नुभो । बाबालाई पेरिस पनि लान खोज्नुभो तर आमाको केही सीप नचलेपछि बाबालाई माया मारेर जानुभो । अहिले आमा पेरिसमा पहिलेकै व्यापार चलाएर बसिरहनु भ’को छ ।
हाम्रो सानो र सुखी परिवार बिगारेर आन्टीले के पाउनुभो कुिन्न ! मैले अहिलेसम्म बुझ्न सकेको छैन । आमालाई खेदाएर खै कुनै सन्तान पनि जन्माउनु भ’को छैन । सायद नभएर पनि होला ! रहर त गरेकै हुन् । जुनदिन आमाले घर छाडेर जानुभो त्यो दिनबाट आन्टीले मलाई धेरै माया गरेझैं गर्नुहुन्छ । सायद आन्टीले बाबालाई लोग्ने बनाए जसरी नै मलाई पनि छोरो बनाउन खोज्नु भ’को होला । आन्टीले आमाको बारेमा भने कहिल्यै नराम्रो कुरा गर्नु भएको छैन । बाबालाई भने भन्न मिल्ने नमिल्ने सबै भन्नुहुन्छ । आमाको भने गुनगान नगरेको दिनै हुन्न । नाटक त गर्न सक्ने नै हुन् । मलाई अबदेखि आफ्नै मामू सम्झनु भन्दै मेरो अगाडि आँसु खसालेर रुनुभो । त्यहि दिनबाट आन्टी मामू बन्नु भ’को हो । अहिले तिमी जसलाई मामू भन्छ्यो नि ! यी त्यही आन्टी हुन् ।
आमा अब कहिल्यै अमेरिका आउनु हुन्न रे ! मलाई भेट्न मन लागे र मसँग बस्न मन लागे पेरिस आएस् बाबु, भन्दै आमा अन्तिम चोटि रुँदै–रुँदै जानुभो । मलाई पनि यहाँ बस्ने मन छैन । बाबाको लीला देखेर विरक्त लाग्छ । पढाइ सकिए पछि तिमी र म पनि पेरिस जानुपर्छ, अनि उतै आमासँगै बसौँला ।”

राजधानी राजनीति


राजधानी घोषणा हुनुपर्ने माग राखी बन्दसहितका दबाबमुलक कार्यक्रम सञ्चालन भएसँगै दैनिक जनजीवनसमेत कष्टकर बनेको छ । यसले यो विषयलाई अझै जटिल बनाएको छ । चार नम्बर प्रदेश र छ नम्बर प्रदेशबाहेक अन्यत्र राजधानीको विषयमा तानातानी सुरु भएको छ । चार नम्बरको पोखरा र छ नम्बरको सुर्खेतको वीरेन्द्रनगरमा राजधानी रहनेमा सबै पक्षबीच करिबकरिब सहमति छ। 
एकै दलका नेतासमेत राजधानी कुन ठाउँमा भन्ने विषयमा विभाजित बनेका छन् र आफ्नो सहर तथा पायक पर्ने स्थानमा राजधानी हुनुपर्ने माग गर्दै आएका छन् । एक नम्बर प्रदेशमा धनकुटा, धरान, इहटरी, इनरुवा र विराटनगरजस्ता सहरले राजधानीको दाबी गर्दै आएका छन् । धनकुटामा केही दिनदेखि राजधानी घोषणा गर्नुपर्ने माग गर्दै बन्दसहितको आन्दोलन जारी छ।
प्रतिनिधिसभामा नवनिर्वाचित सांसद राजेन्द्र राई धनकुटालाई तत्काल अल्पकालीन राजधानी घोषणा गर्न दबाब दिन जिल्लाको सर्वदलीय प्रतिनिधिमण्डलको नेतृत्वमा गर्दै काठमाडौं आएका छन् । उनी प्रदेशसभाका दुवै सांसद, मेयर, उद्योग वाणिज्य संघ र अन्य राजनीतिक दलका नेताका साथ राजधानी आएका हुन्। 
‘तत्काल अल्पकालीन रुपमा राजधानी धनकुटामा तोकिनुपर्छ । पहिले पनि यो पूर्वाञ्चलको केन्द्र रहँदै आएको हो,’ राईले भने, ‘धनकुटाले तराई, पहाड र हिमाल तीनै क्षेत्रलाई जोड्छ । राजधानीका लागि नयाँ पूर्वाधार पनि बनाइरहनुपर्दैन ।’ राई एमाले धनकुटाका अध्यक्ष हुन्।
एमालेबाट उम्मेदवार बनेर चुनाव जितेका मोरङ–६ का सांसद लालबाबु पण्डित राजधानी विराटगर हुनुपर्ने लबिङमा छन् । उनले आफ्नै निर्वाचन क्षेत्र पर्ने पूर्वाञ्चलको सबैभन्दा ठूलो सहर विराटनगरलाई राजधानी बनाउन दबाबमूलक कार्यक्रम चलाउँदै आएका छन् । ‘पहिले धनकुटालाई विकास क्षेत्रको केन्द्र तोके पनि वास्तविक केन्द्र विराटनगर नै थियो । धनुकटामा सानो बोर्ड र विराटगरमा ठूलो बोर्ड झुन्डिन्थ्यो,’ पण्डितले भने, ‘बृहत्तर विराटनगरको अवधारणाअनुसार विकास गर्दैै प्रदेश नम्बर एकको राजधानी  बनाउनुपर्छ ।’ विराटनगरलाई राजधानी बनाउनुपर्नेमा कांग्रेसका मीनेन्द्र रिजाल, माओवादी केन्द्रका अमनलाल मोदीसहितका सांसद लागेका छन् । सुनसरीका तरहरासम्मका क्षेत्रलाई जोडेर राजधानी बनाउनुपर्ने तर्क पण्डितको छ। 
प्रदेश एकमै पछिल्लो चरणमा तीव्र रुपमा विकसित इटहरी र धरानले मात्रै नभएर इनरुवाले समेत राजधानी दाबी गरेका छन् । तीनवटै सहर सुनसरी जिल्लाका हुन् । इटहरीलाई राजधानी बनाउन यात्री तथा सवारीचालकलाई फूलको माला लगाइदिने र गुच्छा दिएर सन्देश प्रवाह गर्न आग्रह गरिँदै आएको छ। 
प्रदेश नम्बर २ मा पनि राजधानीका विषयमा तीव्र विवाद छ । जनकपुर, वीरगन्जमात्रै नभएर दुवै प्रदेशको बीचमा पर्ने भन्दै सर्लाही र बर्दिबासले पनि राजधानी दाबी गरेका छन् । सर्लाहीबाट चुनाव लड्न धनुषा पुगेका राजपा नेता राजेन्द्र महतोेले प्रदेश नम्बर २ को नाम मिथिला वा मधेस प्रदेश रहने र प्रदेश राजधानी जनकपुर रहने दाबी गरेका छन् ।
त्यसैगरी औद्योगिक नगरी वीरगन्जलाई राजधानी बनाउनुपर्ने माग गर्दै आन्दोलन सुरु भएको छ । सप्तरीदेखि पर्सासम्मका आठवटा जिल्ला रहेको प्रदेश नम्बर दुईको बीचमा पर्ने भन्दै सर्लाही र महोत्तरीले पनि राजधानी दाबी गर्दै आएका छन्।
प्रदेश नम्बर तीनको पनि मकवानपुरको हेटौंडा, ललितपुर, भक्तपुर र धुलिखेलले राजधानीको दाबी गर्दै आएका छन् । राजधानीको माग गर्दैै विभिन्न प्रकारका दबाबमूलक कार्यक्रम सुरु भएका छन्। 
प्रदेश ५ मा पनि बुटवल र दाङलाई राजधानी बनाउनुपर्ने माग भएका छन् । दुवै स्थानमा आन्दोलनका कार्यक्रम सुरु भएका छन् । त्यसैगरी प्रदेश नम्बर सातमा धनगढी वा अत्तरिया, डडेल्धुरा र दिपायललाई राजधानी बनाउनुपर्ने माग हुँदै आएको छ । ‘राजधानीका लागि अत्तरिया वा धनगढी नै उपयुक्त हो । यी दुई स्थानमध्ये एक स्थानमा राजधानी बनाउन प्रदेशसभामा पर्याप्त संख्या छ,’ कैलालीका प्रदेशसभा सदस्य दीर्घ सोडारीले भने। 
राजधानीको विषयमा सुरु भएको तानातानीले यस विषयलाई झनै जटिल बनाउँदै लैजाने र जनसाधारणबीच तिक्तता पनि बढाउने सम्भावना छ । सहरी विकास विज्ञ एवं पूर्वसचिव किशोर थापाले राजधानी घोषणा विषयमा राजनीति सुरु भएका कारण यो विषय जटिल बन्दै गएको बताए । ‘प्राविधिकको टोलीले अध्ययन गरेर राजनीतिक तहबाट निर्णय गरेर घोषणा गर्नुपथ्र्यो । यसमा राजनीति सुरु भइसक्यो । त्यसैले यो विषय जटिल बन्ने देखिएको छ,’ थापाले भने, ‘यसले निर्णय गर्नलाई अप्ठ्यारो मात्रै बनाउने भएर ढिलोसमेत गर्नेछ ।’ पायक पर्ने गनरी नयाँ बनेको मझौला सहरमा राजधानी बनाउनुपर्ने थापाको धारणा छ । ‘ठूला सहरभन्दा पनि सबैलाई पायक गर्ने सामान्य पूर्वाधार भएका मझौला सहरलाई राजधानी बनाउनु उपयुक्त हुन्छ । तर त्यस क्षेत्रमा पूर्वाधार र सहर विस्तारको सम्भावना भने हुनुपर्छ,’ थापाले नागरिकसँग भने, ‘पुरानै स्थानलाई केन्द्र बनाउने हो भने जनतालाई संघीयतामा गएको के अर्थ भयो र !’ 
प्रदेशको राजधानी र नाम राख्ने अधिकार प्रदेशसभामा भए पनि सरकारले अस्थायी राजधानीको घोषणा गर्न सक्छ । संविधानको धारा २८८ (२) मा प्रादेशिक राजधानी सम्बन्धित प्रदेशसभामा तत्काल कायम सदस्यसंख्याको दुईतिहाइ बहुमतबाट निर्णय भएबमोजिम हुने व्यवस्था छ । त्यसैगरी सोही धाराको उपधारा ३ मा सरकारले अस्थायी राजधानी तोक्न पाउने व्यवस्था छ।
कपिलवस्तुमा बनाउन माग्दै मैनबत्ती जुलुस 
कपिलवस्तुस्थित नागरिककर्मीका अनुसार त्यहाँका युवाले बुद्धको क्रीडास्थल प्राचीन कपिलवस्तुलाई प्रदेश नम्बर ५ को राजधानी बनाउनुपर्ने माग गर्दै बिहीबार साँझ तौलिहवामा मैनबत्ती जुलुस प्रदर्शन गरेका छन् । कपिलवस्तुलाई राजधानी बनाउन जिल्लाका ३ सांसद र ६ प्रदेश प्रतिनिधिले ऐक्यबद्धता जनाएपछि युवाले जनदबाब समितिसमेत निर्माण गरेका छन्। 
जुलुसमा युवा, बुद्धिजीवी, राजनीतिक दलका प्रतिनिधि व्यापारीलगायत सहभागी थिए । दबाब समितिका संयोजक दीपक पाण्डेयले भारतको कपिलवस्तुसँग सटेको भारतको सिद्धार्थनगरको पिप्रहवामा नक्कली कपिलवस्तु निर्माण गरेर तीव्र विकास गरिरहेका बेला कपिलवस्तुलाई ५ नम्बरको प्रदेश बनाउन उपयुक्त हुने बताए। 
कपिलवस्तु नगरपालिकाका मेयर किरण सिंहले कपिलवस्तुलाई प्रदेश नम्बर ५ को राजधानी बनाउँदा उपयुक्त हुने बताए । आन्दोलनमा सहभागी रहेका एमालेका जिल्ला उपाध्यक्ष बाबुराम खनालले जल, जंगल, जमिन, पर्यटकीय स्थल, ऐतिहासिक पृष्ठभूमिका आधारमा पनि कपिलवस्तुलाई प्रदेश नम्बर ५ को राजधानी बनाउनुपर्ने उनको भनाइ छ । उद्योग वाणिज्य संघका पूर्वअध्यक्ष सन्तोष कसौधनले आर्थिक दृष्टिकोणले पनि कपिलस्तुलाई प्रदेशको राजधानी बनाउनुपर्ने बताए। 
सर्लाहीमा र्‍याली
सर्लाहीस्थित नागरिककर्मीका अनुसार प्रदेश नं. २ को राजधानी सर्लाहीमा हुनुपर्ने मागगर्दै विद्यार्थीले प्रदर्शन गरेका छन् । हरिवनको सुखेपोखरीस्थित चतुर्भुजेश्वर जनता बहुमुखी क्याम्पसको स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन (स्ववियु) ले शान्तिपूर्ण ¥याली निकालेको हो । सुखेपोखरीदेखि सुरु भएको ¥याली हरिवनबजारमा पुगेर कोणसभामा परिणत भएको थियो । स्ववियु सभापति प्रज्वल ढुंगानाको अध्यक्षता आयोजित  कोणसभालाई क्षेत्र नंं ३ क प्रदेशसभा सदस्य डिल्लीप्रसाद उपे्रती, माओवादी केन्द्रका केन्द्रीय सदस्य कमल बुढाथोकीलगायतले सम्बोधन गरेका थिए । वक्ताहरुले प्रदेश नं. २ का ८ जिल्लामध्ये बीच भाग पर्ने र भौतिक संरचना निर्माणका लागि सार्वजनिक जग्गा पर्याप्त रहेकाले सर्लाही प्रदेश राजधानीका लागि उपयुक्त रहेको दाबी गरे । राजपाका ३ शीर्ष नेताहरु महन्थ ठाकुर, राजेन्द्र महतो र महेन्द्र रायको गृह जिल्लासमेत भएकाले सर्लाहीलाई प्रदेशको राजधानी बनाउन उनीहरुसँग समेत छलफल अगाडि बढाइने प्रदेश सभा सदस्य उप्रेतीले प्रतिबद्धता जनाएका छन् ।
Powered by Blogger.